Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter LII
śrīvasiṣṭha uvāca |
kadācidatha mārgeṇa tena kailāsavāsinīm |
ahaṃ snātumadṛśyātmā vyomavīthīgato'gamam || 1 ||
[Analyze grammar]
nirgatya nabhasaḥ saptamunimaṇḍalakoṭarāt |
rātrau prāpto'smi sumate dāśūratarumunnatam || 2 ||
[Analyze grammar]
yāvacchṛṇomi viṭapakuharātkānane vacaḥ |
kuḍmalāmbhojalagnasya ṣaṭpadasyeva niḥsvanam || 3 ||
[Analyze grammar]
śṛṇu putra mahābuddhe vastuto'sya samāmimām |
varṇayāmi mahāścaryāmekāmākhyāyikāṃ tava || 4 ||
[Analyze grammar]
asti rājā mahāvīryo vikhyāto bhuvanatraye |
nāmnā khottha iti śrīmāñjagadākramaṇakṣamaḥ || 5 ||
[Analyze grammar]
asyānuśāsanaṃ sarve bhuvaneṣvapi nāyakāḥ |
śirobhirdhārayantyuccaiścūḍāmaṇimivārthinaḥ || 5 ||
[Analyze grammar]
yaḥ sāhasaikarasiko nānāścaryavihāravān |
kenacittriṣu lokeṣu na mahātmā vaśīkṛtaḥ || 7 ||
[Analyze grammar]
yasyārambhasahasrāṇi sukhaduḥkhapradānyalam |
saṃkhyātuṃ kena śakyante kallolā jaladheriva || 8 ||
[Analyze grammar]
yasya vīryaṃ suvīryasya na śastrairna ca pāvakaiḥ |
kenacidbhuvane krāntamākāśamiva muṣṭinā || 9 ||
[Analyze grammar]
yadīyāṃ vitatārambhāṃ līlāṃ nirmāṇabhāsurām |
na manāganuvartante śakropendraharā api || 10 ||
[Analyze grammar]
trayastasya mahābāho dehā viharaṇakṣamāḥ |
jagadākramya tiṣṭhanti hyuttamādhamamadhyamāḥ || 11 ||
[Analyze grammar]
vyomanyevātivitate jāto'sau triśarīrakaḥ |
tatraiva ca sthitiṃ yātaḥ śabdapātaśca pakṣivat || 12 ||
[Analyze grammar]
tatraivāpāragagane nagaraṃ tena nirmitam |
caturdaśamahārathyaṃ vibhāgatrayabhūṣitam || 13 ||
[Analyze grammar]
vanopavanamālāḍhyaṃ krīḍāśisrarisundaram |
muktālatāvivalitavāpīsaptakabhūṣitam || 14 ||
[Analyze grammar]
śītaloṣṇātmakākṣīṇadīpadvayavirājitam |
ūrdhvādhogatirūpeṇa vaṇiṅmārgeṇa saṃkulam || 15 ||
[Analyze grammar]
tasminnevātivipule pattane tena bhūbhṛtā |
saṃsāriṇo viracitā mugdhāpavarakā gaṇāḥ || 16 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvaṃ kecidadhaḥ kecitkecinmadhye niyojitāḥ |
keciccireṇa naśyanta kecicchīghravināśinaḥ || 17 ||
[Analyze grammar]
asitacchādanacchannā navadvāravibhūṣitāḥ |
anāratavahadvātā bahuvātāyanānvitāḥ || 18 ||
[Analyze grammar]
dīpapañcakasālokāstristhūṇāḥ śukladāravaḥ |
masṛṇālepamṛdavaḥ pratolībhujasaṃkulāḥ || 19 ||
[Analyze grammar]
māyayā racitāstena rājñā teṣu mahātmanā |
rakṣitāro mahāyakṣā nityamālokabhīravaḥ || 20 ||
[Analyze grammar]
athāpavarakaugheṣu calatsu sa mahīpatiḥ |
karoti vividhāṃ krīḍāṃ nīḍeṣviva vihaṅgamaḥ || 21 ||
[Analyze grammar]
triśarīraśateṣvantastairyakṣaiḥ saha putraka |
līlāvaśamuṣitvā tu punarnirgamya gacchati || 22 ||
[Analyze grammar]
tasyecchā jāyate vatsa kadāciccalacetasaḥ |
puraṃ bhaviṣyannirmāṇaṃ kiṃcidyāmīti niścalā || 23 ||
[Analyze grammar]
bhūtāviṣṭa ivāvegāttata utthāya dhāvati |
puraṃ tadapyathāpnoti gandharvairiva nirmitam || 24 ||
[Analyze grammar]
tasyecchā jāyate putra kadāciccalacetasaḥ |
vināśaṃ saṃprayāmīti tenāśu sa vinaśyati || 25 ||
[Analyze grammar]
punarutpadyate tūrṇaṃ svātmanormirivāmbhasaḥ |
vyavahāraṃ tanotyuccaiḥ punarārambhamantharam || 26 ||
[Analyze grammar]
svayaiva vyavahṛtyātha kadācitparibhūyate |
kiṃkarosmyahamajño'smi duḥkhito'smīti śocati || 27 ||
[Analyze grammar]
mudametya kadācicca svayamāyāti dīnatām |
prāvṛḍvarṣakalollāsapūrādiva nadīrayaḥ || 28 ||
[Analyze grammar]
jayati gacchati valgati jṛmbhate sphurati bhāti na bhāti ca bhāsuraḥ |
suta mahāmahimā sa mahīpatiḥ patirapāmieva vātarayākulaḥ || 29 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter LII
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!