Chapter 363

[English text for this chapter is available]

agniruvāca |
vakṣye bhūpurādrivanauṣadhisiṃhādivargakān |
bhūranantā kṣamā dhātrī kṣmāpyā kuḥ syāddharitryapi || 1 ||
[Analyze grammar]

mṛnmṛttikā praśastā tu mṛtsā mṛtsnā ca mṛttikā |
jagattripiṣṭapaṃ lokaṃ bhuvanaṃ jagatī samā || 2 ||
[Analyze grammar]

ayanaṃ vartma mārgādhvapanthānaḥ padavī sṛtiḥ |
saraṇiḥ paddhatiḥ padyā varttanyekapadīti ca || 3 ||
[Analyze grammar]

pūḥ strī purīnagaryyau vā pattanaṃ puṭabhedanam |
syānīyaṃ nigamo'nyattu yanmūlanagarātpuram || 4 ||
[Analyze grammar]

tacchāśānagaraṃ veśo veśyājanasamāśrayaḥ |
āpaṇastu niṣadyāyāṃ vipaṇiḥ paṇyavīthikā || 5 ||
[Analyze grammar]

rathyā pratolī viśikhā syāccayo vapramastriyāṃ |
prākāro varaṇaḥ śālaḥ prācīraṃ prāntato vṛtiḥ || 6 ||
[Analyze grammar]

bhittiḥ strī kuḍyameḍūkaṃ yadantarnastakīkasaṃ |
vāsaḥ kuṭī dvayoḥ śālā sabhā sañjavanantvidam || 7 ||
[Analyze grammar]

catuḥśālaṃ munīnāntu parṇaśāloṭajo'striyāṃ |
caityamāyatanantulye vājiśālā tu mandurā || 8 ||
[Analyze grammar]

harmyādi dhanināṃ vāsaḥ prāsādo devabhūbhujāṃ |
strī dvārdvāraṃ pratīhāraḥ syādvitarddistu vedikā || 9 ||
[Analyze grammar]

kapotapālikāyāntu viṭaṅkaṃ puṃnapuṃsakaṃ |
kavāṭamavarantulye niḥśreṇistvadhirohiṇī || 10 ||
[Analyze grammar]

sammārjanī sodhanī syāt saṅro'vakarastathā |
adrigotragirigrāvā gahanaṃ kānanaṃ vanaṃ || 11 ||
[Analyze grammar]

ārāmaḥ syādupavanaṃ kṛtrimaṃ vanameva yat |
syādetadeva pramadavanamandaḥ purocitaṃ || 12 ||
[Analyze grammar]

vīthyālirāvaliḥ paṅktiśreṇīlekhāstu rājayaḥ |
vānaspatyaḥ phalaiḥ puṣpāttairapuṣpādvanaspatiḥ || 13 ||
[Analyze grammar]

oṣadhyaḥ phalapākāntāḥ palāśī drudrumāgamāḥ |
sthāṇu vā nā dhruvaḥ śaṅkuḥ praphullotphullasaṃsphuṭāḥ || 14 ||
[Analyze grammar]

palāśaṃ chadanaṃ parṇamidhmamedhaḥ samit striyāṃ |
bodhidrumaścaladalo dadhitthagrāhimanmathāḥ || 15 ||
[Analyze grammar]

tasmin dadhiphalaḥ puṣpaphaladantaśaṭhāvapi |
uḍumbare hemadugdhaḥ kovidāre dvipatrakaḥ || 16 ||
[Analyze grammar]

saptaparṇo viśālatvak kṛtamālaṃ suvarṇakaḥ |
ārevatavyādhighātasampāka caturaṅgulāḥ || 17 ||
[Analyze grammar]

syājjambīre dantaśaṭho varuṇe tiktaśāvakaḥ |
punnāge puruṣastuṅgaḥ keśaro devavallabhaḥ || 18 ||
[Analyze grammar]

pāribhadre nimbatarurmandāraḥ pārijātakaḥ |
vañjulaścitrakṛccātha dvau pītanakapītanau || 19 ||
[Analyze grammar]

āmrātake madhūke tu guḍapuṣpamadhudrumau |
pīlau guḍa़phalaḥ sraṃsī nīdeyī cāmbuvetasaḥ || 20 ||
[Analyze grammar]

śobhāñjane śigrutīkṣṇagandhakākṣīramocakāḥ |
rakto'sau madhuśigruḥ syādariṣṭaḥ pheṇilaḥ samau || 21 ||
[Analyze grammar]

gālavaḥ śāvaro lodhrastirīṭastilvamārjanau |
śeluḥ śleṣmātakaḥ śīta uddālo bahuvārakaḥ || 22 ||
[Analyze grammar]

vaikaṅkataḥ śruvāvṛkṣo granthilo vyāghrapādapi |
tindukaḥ sphūrjakaḥ kālo nādeyī bhūmijambukaḥ || 23 ||
[Analyze grammar]

kākatindau pīlukaḥ syākat pāṭalirmokṣamuṣkakau |
kramukaḥ paṭṭikākhyaḥ syāt kumbhī kaiṭaryyakaṭphale || 24 ||
[Analyze grammar]

vīravṛkṣo'ruṣkaro'gnimukhī bhallātakī triṣu |
sarjakāsanajīvaśca pītasāle'tha mālake || 25 ||
[Analyze grammar]

sarjāśvakarṇau vīrendrau indradruḥ kakubho'rjunaḥ |
iṅgudī tāpasatararmocā śālmalireva ca || 26 ||
[Analyze grammar]

ciravilvo naktamālaḥ karajaśca karañcake |
prakīryyaḥ pūtikarajo markaṭyaṅgaravallarī || 27 ||
[Analyze grammar]

rohī rohitakaḥ plīhaśatrurdāḍa़िmapuṣpakaḥ |
gāyatrī bālatanayaḥ khadiro dantadhāvanaḥ || 28 ||
[Analyze grammar]

arimedo viṭkhadire kadaraḥ khadire site |
pañcāṅgulo varddhamānascañcurgandharvahastakaḥ || 29 ||
[Analyze grammar]

piṇḍītako maruvakaḥ pītadāru ca dāru ca |
devādāruḥ pūtikāṣṭhaṃ śyāmā tu mahīlāhvayā || 30 ||
[Analyze grammar]

latā govandanī gundā priyaṅguḥ phalinī phalī |
maṇḍūkaparṇapatrorṇanaṭakaṭvaṅgaṭuṇṭukāḥ || 31 ||
[Analyze grammar]

śyonākaśukanāsarkṣadīrghavṛntakuṭannaṭāḥ |
pītadruḥ saralaścātha niculo'mbuja ijjalaḥ || 32 ||
[Analyze grammar]

kākoḍumbarikā phalgurariṣṭaḥ picumardakaḥ |
sarvvatobhadrako nimbe śirīṣastu kapītanaḥ || 33 ||
[Analyze grammar]

vakulo vañjulaḥ proktaḥ picchilā'guruśiṃśapāḥ |
jayā jayantī tarkārī kaṇikā gaṇikārikā || 34 ||
[Analyze grammar]

śrīparṇamagnimandhaḥ syādvatsako girimallikā |
kālaskandhastamālaḥ syāt taṇḍulīyo'lpamāriṣaḥ || 35 ||
[Analyze grammar]

sindhuvārastu nirguṇḍī saivāsphotā vanodbhavā |
gaṇikā yūthikā'mbaṣṭhā saptalā navamālikā || 36 ||
[Analyze grammar]

atimuktaḥ puṇḍrakaḥ syātkumārī taraṇiḥ sahā |
tatra śoṇe kuruvakastatra pīte kuruṣṭakaḥ || 37 ||
[Analyze grammar]

nīlā jhiṇṭī dvayorvāṇā bhktiṇṭī sairīyakastathā |
tasmin rakte kuruvakaḥ pīte sahacarī dvayoḥ || 38 ||
[Analyze grammar]

dhustūraḥ kitavo dhūrtto rucako mātulaṅgake |
samīraṇo maruvakaḥ prasthapuṣpaḥ phaṇijbhktakaḥ || 39 ||
[Analyze grammar]

kuṭherakastu parṇāse'thāsphoto vasukārkake |
śivamallī pāśupato vṛndā vṛkṣādanī tathā || 40 ||
[Analyze grammar]

jīvantikā vṛkṣaruhā guḍūcī tantrikā'mṛtā |
somavallī madhuparṇī mūrvā tu moraṭī tathā || 41 ||
[Analyze grammar]

madhūlikā madhuśreṇī gokarṇī pīluparṇyapi |
pāṭhā'mbaṣṭhā viddhakarṇī prācīnā vanatiktikā || 42 ||
[Analyze grammar]

kaṭuḥ kaṭumbharā cātha cakrāṅgī śakulādanī |
ātmaguptā prāvṛṣāyī kapikacchuśca markaṭī || 43 ||
[Analyze grammar]

apāmārgaḥ śaikharikaḥ prtyakparṇī mayūrakaḥ |
phañcikā brāhmaṇo bhārgī dravantī śambharī vṛṣā || 44 ||
[Analyze grammar]

maṇḍūkaparṇī bhaṇḍīrī samaṅgā kālameṣikā |
rodanī kacchurā'nantā samudrāntā durālabhā || 45 ||
[Analyze grammar]

pṛśniparṇī pṛthakparṇī kalaśirdhāvanirguhā |
nidīgdhikā spṛśī vyāghrī kṣudrā dusparśyā saha || 46 ||
[Analyze grammar]

avalgujaḥ somarājī suvalliḥ somavallikā |
kālameṣī kṛṣṇāphlā vākucī pūtiphalya'pi || 47 ||
[Analyze grammar]

kaṇoṣaṇopakulyā syācchreyasī gajapippalī |
cavyantu cavikā kākaciñcī guñce tu kṛṣṇalā || 48 ||
[Analyze grammar]

viśvā viṣā prativiṣā vanaśrṛṅgāṭagokṣurau |
nārāyaṇī śatamūlī kāleyakaharidravaḥ || 49 ||
[Analyze grammar]

dārvī pacampacā dāru śuklā haimavatī vacā |
vacogragandhā ṣaḍgranthā golomī śataparviṃkā || 50 ||
[Analyze grammar]

āsphotā girikarṇī syāt siṃhāsyo vāsako vṛṣaḥ |
miśī madhurikācchatrā kokilākṣekṣurakṣurā || 51 ||
[Analyze grammar]

viḍaṅgo'strī kṛmighnaḥ syāt vajradrusruksnuhī sudhā |
gṛdvīkā gostanī drākṣā valā vāṭyālakastathā || 52 ||
[Analyze grammar]

kālā masūravidalā tripuṭā trivṛt |
madhukaṃ klītakaṃ yaṣṭimadhukā madhuyaṣṭikā || 53 ||
[Analyze grammar]

vidārī kṣīraśuklekṣugandhā kroṣṭrī ca yā sitā |
gopī śyāmā śārivā syādanantotpalaśārivā || 54 ||
[Analyze grammar]

mocā rambhā ca kadalī bhaṣṭākī duṣpradharṣiṇī |
sthirā dhruvā sālaparṇī śrṛṅgī tu vṛṣabho vṛṣaḥ || 55 ||
[Analyze grammar]

gāṅgerukī nāgabalā muṣalī tālamūlikā |
jyotsnī paṭolikā jālī ajaśrṛṅgī viṣāṇikā || 56 ||
[Analyze grammar]

syāllāṅgalikyagniśikhā tāmbūlī gagavallyapi |
hareṇū reṇukā kauntī hrīvero divyanāgaraṃ || 57 ||
[Analyze grammar]

kālānusāryyavṛddhāśmapuṣpaśītaśivāni tu |
śivā tāmalakī cātha hanurhaṭṭavilāsinī || 58 ||
[Analyze grammar]

granthiparṇaṃ śukaṃ varhi valā tu tripuṭā truṭiḥ |
śivā tāmalakī cātha hanurhaṭṭavilāsinī || 59 ||
[Analyze grammar]

kuṭaṃ naṭaṃ daśapuraṃ vāneyaṃ paripelavam |
tapasvinī jaṭāmāṃsī pṛkkā devī latā lakṣū || 60 ||
[Analyze grammar]

karcurako drāviḍa़ko gandhamūlī śaṭhī smṛtā |
syādṛkṣagandhā chagalāntrā vegī vṛddhadārakaḥ || 61 ||
[Analyze grammar]

tuṇḍikerī raktaphalā vimbikā pīluparṇya'pi |
cāṅgerī cukrikāmbaṣṭhā svarṇakṣīrī himāvatī || 62 ||
[Analyze grammar]

sahasravedhī cukro'mlavetasaḥ śatavedhyapi |
jīvantī jīvanī jīvā bhūminimbaḥ kirātakaḥ || 63 ||
[Analyze grammar]

kūrcaśīrṣo madhukaraścandraḥ kapivṛkastathā |
dadrughnaḥ syādeḍa़gajo varṣābhūḥ śothahāriṇī || 64 ||
[Analyze grammar]

kunandatī nikumbhastrā1 yamānī vārṣikā tathā |
laśunaṅgṛñjanāriṣṭamahākandarasonakāḥ || 64 ||
[Analyze grammar]

vārāhī vadarā gṛṣṭiḥ kākamācī tu vāyasī |
śatapuṣpā sicacchatrā'ticchatrā madhurā misiḥ || 66 ||
[Analyze grammar]

avākpuṣpī kāravī ca saraṇā tu prasāraṇī |
kaṭambharī bhadravalā karvvūraśca śaṭī hyatha || 67 ||
[Analyze grammar]

paṭolaḥ kulakastiktaḥ kāravellaḥ kaṭillakaḥ |
kuṣmāṇḍakastu karkārurirvāruḥ karkaṭī striyau || 68 ||
[Analyze grammar]

ikṣvākuḥ kaṭutumbī syādviśālā tvindrāvaruṇī |
arśoghnaḥ śūraṇaḥ kando mustakaḥ kuruvindakaḥ || 69 ||
[Analyze grammar]

vaṃśe tvaksārakarmmāraveṇumaskaratejanāḥ |
chatrāticchatrapālaghnī mālātṛṇakabhūstṛṇe || 70 ||
[Analyze grammar]

tṛṇarājāhvayastālo ghoṇṭā kramukapugakau |
śārdūladvīpinau vyāghne haryyakṣaḥ keśarī hariḥ || 71 ||
[Analyze grammar]

kolaḥ potrī varāhaḥ syāt koka īhāmṛgo vṛkaḥ |
lūtorṇanābhau tu samau tantuvāyaśca markaṭe || 72 ||
[Analyze grammar]

vṛścikaḥ śūkakīṭaḥ syātsāraṅgastokakau samau |
kṛkavākustāmracūḍa़ḥ pikaḥ kokila ityapi || 73 ||
[Analyze grammar]

kāke tu karaṭāriṣṭau vakaḥ kahva udāhṛtaḥ |
kokaścakraścakravāko kādambaḥ kalahaṃsakaḥ || 74 ||
[Analyze grammar]

pataṅgikā puttikā syātsaraghā madhumakṣaikā |
dvirephapuṣpaliḍbhṛṅgaṣaṭpadabhramarā'layaḥ || 75 ||
[Analyze grammar]

kekī śikhyasya vākkekā śakuntiśakunidvijāḥ |
strī pakṣatiḥ pakṣamūlañcañcūstoṭirubhe striyau || 76 ||
[Analyze grammar]

gatiruḍaḍīnasaṇḍīnau kulāyo nīḍa़mastriyāṃ |
peśī koṣo dvihīne'ṇḍaṃ pṛthukaḥ śāvakaḥ śiśu || 77 ||
[Analyze grammar]

potaḥ pāko'rbhako ḍimbhaḥ sandohavyūhako gaṇaḥ |
stomauvanikaravrātā nikurambaṃ kadambakaṃ |
saṅghātasañcayau vṛndaṃ puñjarīśī tu kūṭakaṃ || 78 ||
[Analyze grammar]