Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter XCIX
śikhidhvaja uvāca |
naṣṭo mohaḥ smṛtirlabdhā tvatprasādānmahāmune |
sthito'smi gatasaṃdeho viśrāntamatirātmavān || 1 ||
[Analyze grammar]
jñātajñeyo mahāmaunī tīrṇamāyāmahārṇavaḥ |
śānto'hamanahaṃrūpo jñaḥ sthito'smi nirāmayaḥ || 2 ||
[Analyze grammar]
aho nu suciraṃ kālaṃ prabhrānto'haṃ bhavāmbudhau |
sthānamakṣayamakṣubdhamadhunā prāptavānaham || 3 ||
[Analyze grammar]
evaṃ sthite mune nāsti sāhaṃtādijagattrayam |
mūrkhabuddhamidaṃ bhāti yattadbrahmeti vedmyaham || 4 ||
[Analyze grammar]
kumbha uvāca |
jagadeva na yatrāste tatrāhaṃtvaṃvibhāsanam |
itthamambarasaṃsāraḥ kva kutaḥ kīdṛśaḥ katham || 5 ||
[Analyze grammar]
yathāsthitavyavahṛtirmaunī śāntamanā muniḥ |
saumyārṇavodarāvartaparispandavadāsva bho || 6 ||
[Analyze grammar]
brahmarūpamidaṃ śāntamitthamasti yathāsthitam |
ahaṃ jagadidaṃ ceti śabdārthātma nabhomayam || 7 ||
[Analyze grammar]
idamādyantarahitaṃ sarvaṃ saṃsāranāmakam |
ciccamatkṛtināmātma nabhaḥ kacakacāyate || 8 ||
[Analyze grammar]
saṃniveśadṛśaḥ śāntau tadasti kanakaṃ yathā |
jagadādyarthasaṃśāntau brahmedaṃ vidyate tathā || 9 ||
[Analyze grammar]
yathā svayaṃbhūḥ saṃkalpaḥ svayaṃ nāma tathaiva hi |
etau svavedanāyattau bandhamokṣau vyavasthitau || 10 ||
[Analyze grammar]
ahamityeva saṃkalpo bandhāyātivināśine |
nāhamityeva saṃkalpo mokṣāya vimalātmane || 11 ||
[Analyze grammar]
yadbandhamokṣasaṃkalpaśabdārthānāṃ sadā satām |
svarūpavedanaṃ tatsatkevalatvaṃ ca kathyate || 12 ||
[Analyze grammar]
anahaṃvedanaṃ siddhirahaṃvedanamāpadaḥ |
so'hamevānahamiti śuddhabodho bhavātmavān || 13 ||
[Analyze grammar]
asaṃkalpanamātreṇa samyagjñānodayātmanā |
saṃkalpaḥ kṣīyate siddhyai svayamevāsadātmakaḥ || 14 ||
[Analyze grammar]
apratarkye svarūpe hi nāsti kāraṇatā śive |
kāraṇābhāvataḥ kāryapadārtho'pi na vidyate || 15 ||
[Analyze grammar]
padārthābhāvasaṃsiddhau vedanaṃ nopapadyate |
kāraṇābhāvato nityamahaṃbhāvasya nodayaḥ || 16 ||
[Analyze grammar]
ahaṃbhāvānudayataḥ saṃsāraḥ kasya kīdṛśaḥ |
saṃsārābhāvataḥ sarvaṃ paramevāvaśiṣyate || 17 ||
[Analyze grammar]
yadidaṃ bhāsate tatsatparamevātmani sthitam |
paraṃ pare parāpūrṇaṃ samameva vijṛmbhate || 18 ||
[Analyze grammar]
tena nistimitaṃ sarvaṃ śilākīrṇamivācalam |
viddhi raśmimayākāramiva brahma jagatsthitam || 19 ||
[Analyze grammar]
puraḥ saṃkalpake naṣṭe saṃkalpanagarasya yat |
rūpaṃ tadviddhi jagataḥ khādacchaṃ sadasanmayam || 20 ||
[Analyze grammar]
chāyāpuruṣavatspandi śāntaṃ nirmananaṃ jagat |
jagacchabdārtharahitaṃ yaḥ paśyati sa paśyati || 21 ||
[Analyze grammar]
rūpālokamanaskārā nīrasāgamabhāvanā |
samyagjñānāvabodhasya nirvāṇaṃ vai vidurbudhāḥ || 22 ||
[Analyze grammar]
yathāsti vāto niḥspando yathāsti khagatopi vā |
yathā hemāsaṃniveśamasti brahma jagattathā || 23 ||
[Analyze grammar]
nīrasā asadābhāsā jagatpratyayakāriṇaḥ |
rūpālokamanaskārāḥ santīme brahmarūpiṇaḥ || 24 ||
[Analyze grammar]
ūrmiśabdārtharahitaṃ yādṛgambu bahūnyapi |
sargaśabdārtharahitaṃ tādṛgbrahma nisargavat || 25 ||
[Analyze grammar]
sarga eva paraṃ brahma paraṃ brahmaiva sargadṛk |
sargaśabdārtharahito vākyārthastveṣa śāśvataḥ || 26 ||
[Analyze grammar]
brahmaśabdārthasaṃpattau sargaśabdārthadhīḥ kṛtā |
sargaśabdārthasaṃsiddhau brahmaśabdārthadhīḥ kṛtā || 27 ||
[Analyze grammar]
samastaśabdaśabdārthabhāvanābhāvanodayam |
śuddhaṃ tiṣṭhati cidvyoma brahmaśabdena kathyate || 28 ||
[Analyze grammar]
samyagdarśanasaṃsiddhāvubhayorapyavedane |
yacchiṣṭamajaraṃ śāntaṃ tato vāgvinivartate || 29 ||
[Analyze grammar]
saṃśāntasarvātmakavedanaughamastīdamekātmakasvasvarūpam |
yathāsthitaṃ sarvajagatsvarūpaṃ pāṣāṇarūpaṃ ca paraṃ jñarūpam || 30 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter XCIX
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!