Brihat-samhita [sanskrit]
26,560 words
The Sanskrit text of the Brihat-samhita from the 6th-century authored by Varaha Mihira in present-day Ujjain, India. It primarily deals with astrology and astronomy but is presented as an encyclopedia of knowledge.
Chapter 89 - śivārutādhyāyaḥ [śivāruta-adhyāya]
[English text for this chapter is available]
śvabhiḥ śṛgālāḥ sadṛśāḥ phalena viśeṣa eṣāṃ śiśire madāptiḥ |
hūhū rutānte parataśca ṭāṭā pūrṇaḥ svaro'nye kathitāḥ pradīptāḥ || 1 ||
[Analyze grammar]
lomāśikāyāḥ khalu kakkaśabdaḥ pūrṇaḥ svabhāvaprabhavaḥ sa tasyāḥ |
ye'nye svarāste prakṛterapetāḥ sarve ca dīptā iti sampradiṣṭāḥ || 2 ||
[Analyze grammar]
pūrvodīcyoḥ śivā śastā śāntā sarvatra pūjitā |
dhūmitābhimukhī hanti svaradīptā digīśvarān || 3 ||
[Analyze grammar]
rājā kumāro netā ca dūtaḥ śreṣṭhī caro dvijaḥ |
gajādhyakṣaśca pūrvādyāḥ kṣatriyādyāścaturdiśam || 4 ||
[Analyze grammar]
sarvadikṣvaśubhā dīptā viśeṣeṇāhnyaśobhanā |
pure sainye'pasavyā ca kaṣṭā sūryonmukhī śivā || 5 ||
[Analyze grammar]
yāhītyagnibhayaṃ śāsti ṭāṭeti mṛtavedikā |
dhigdhigduṣkṛtimācaṣṭe sajvālā deśanāśinī || 6 ||
[duṣkṛtam]
[Analyze grammar]
naiva dāruṇatāmeke sajvālāyāḥ pracakṣate |
arkādyanalavattasyā vaktraṃ lālāsvabhāvataḥ || 7 ||
[Analyze grammar]
anyapratirutā yāmyā sodbandhamṛtaśaṃsinī |
vāruṇyanurutā saiva śaṃsate salile mṛtam || 8 ||
[Analyze grammar]
akṣobhaḥ śravaṇaṃ ceṣṭaṃ dhanaprāptiḥ priyāgamaḥ |
kṣobhaḥ pradhānabhedaśca vāhanānāṃ ca sampadaḥ || 9 ||
[Analyze grammar]
phalamā saptamādetadagrāhyaṃ parato rutam |
yāmyāyāṃ tadviparyastaṃ phalaṃ ṣaṭpañcamādṛte || 10 ||
[Analyze grammar]
yā romāñcaṃ manuṣyāṇāṃ śakṛnmūtraṃ ca vājinām |
rāvāttrāsaṃ ca janayetsā śivā na śivapradā || 11 ||
[Analyze grammar]
maunaṃ gatā pratirute naradviradavājibhiḥ |
yā śivā sā śivaṃ sainye pure vā samprayacchati || 12 ||
[vājinām]
[Analyze grammar]
bhebheti śivā bhayaṅkarī bhobho vyāpadamādiśecca sā |
mṛtibandhanivedinī phiphe hūhū cātmahitā śivā svare || 13 ||
[phipha]
[Analyze grammar]
śāntā tvavarṇātparamāruvantī ṭāṭāmudīrṇāmiti vāśyamānā |
ṭeṭe ca pūrvaṃ parataśca thethe tasyāḥ svatuṣṭiprabhavaṃ rutaṃ tat || 14 ||
[pavanau ruvantī]
[Analyze grammar]
uccairghoraṃ varṇamuccārya pūrvaṃ paścātkrośetkroṣṭukasyānurūpam |
yā sā kṣemaṃ prāha vittasya cāptiṃ saṃyogaṃ vā proṣitena priyeṇa || 15 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the śivārutādhyāyaḥ [śivāruta-adhyāya]
Brihata Samhita (Sanskrit Text with Hindi Translation)
by Pandit Achyutananda Jha (2001)
Title: बृहत्संहिता (संस्कृत एवम् हिन्दी अनुवाद); Author: वराह मिहिर (Varaha Mihir); Publisher: Chaukhambha Vidya Bhawan
Buy now!
Brhatsamhita with the Commentary of Bhattotpala
by Krishna Chandra Dwivedi (2016)
Publisher: Sampurnanand Sanskrit University; 1229 pages;
Buy now!
Brihat Samhita with the Commentary of Utpalapatimala of Yogisvara
by K. V. Sharma (2012)
Publisher: Rashtriya Sanskrit Sansthan, Janakpuri; 754 pages; ISBN-10; 8186111360; ISBN-13: 9788186111369
Buy now!
Brihat Samhita (Hindi Translation)
by K. V. Sharma (2002)
Publisher: Sampurnanand Sanskrit University; 2359 pages; ISBN-13: 9789387890008.
Buy now!
Brhat Samhita (English translation)
by N. Chidambaram Iyer (2022)
Publisher: Parimal Publication Pvt. Ltd.; 801 pages; Edited by Dr. Shrikrishna Jugnu; ISBN-10: 8171104215; ISBN-13: 9788171104215.
Buy now!
Brhat Samhita (English with notes)
by M. Ramakrishna Bhat (2010)
Publisher: Motilal Banarsidas Publishers Pvt. Ltd.; 1155 pages; ISBN-10: 8120810600; ISBN-13: 9788120810600.
Buy now!
Brhat Samhita (Telugu translation)
by Sishtla Umamaheswara Sharma (2020)
Publisher: Mohan Publications, Andhra Pradesh; 846 pages.
Buy now!
Brhat Samhita (Gujarati translation)
by - (2000)
Publisher: Shree Harihar Pustakalay, Surat; Author: Shri Varahamihira Acharya (શ્રી વરાહમિહીરાચાર્ય); 432 pages.
Buy now!
Brhat Samhita (Kannada translation)
by Sripada Raghunatha Kulkarni (2021)
Publisher: Srinidhi Publications, Bangalore; 668 pages with illustrations.
Buy now!